Deze blog gaat over het ego... en over honden. Wat die met elkaar te maken hebben, daar kom ik zo op terug. Eerst meer over honden.
Waaksheid
De meeste hondenbezitter kennen dit wel. De postbode stopt een brief in de brievenbus en de hond slaat aan. Of er loopt gewoon iemand langs en de hond slaat aan. Of je merkt zelfs helemaal niets en de hond slaat om raadselachtige redenen aan.
Het is honden eigen om waaks te zijn. Om de roedel te willen beschermen tegen gevaren, bekend en onbekend. Iets onbekends wordt al snel als gevaarlijk gezien en moet voor gewaarschuwd worden.
De ene hond is wel anders dan de andere, natuurlijk. Je kent vast wel het beeld van het kleine keffertje dat bij het minste of geringste begint te keffen. Of de gemoedelijke goedzak, die nauwelijks in beweging komt.
Het waakse ego
Het ego is wat we aanduiden met "ik" en is daardoor gekoppeld aan alles waar we ons mee identificeren, zoals ons lichaam, onze naam of onze familie. Een van de functies van het ego is dat "ik" veilig houden. Veilig betekent hier vooral: niet doodgaan. Ons ego helpt ons dus overleven en gedraagt zich daardoor als waakhond.
Hoe 'blaft' ons ego dan? Door angst of boosheid in allerlei vormen. Dat kan zich uitten als irritatie, zenuwen, piekeren, terugtrekken, in discussie gaan, aanvallen of vluchten. Ook pijn kan een vorm van 'blaffen' zijn.
We zijn niet ons ego
Op zich is met die waaksheid niets mis. Het heeft ervoor gezorgd dat wij als mensheid na miljoenen jaren nog steeds bestaan.
De problemen beginnen pas, wanneer we denken dat we ons ego zijn. Dit klinkt misschien vreemd, maar het is een erg algemene "kwaal" die voor veel ellende zorgt, wat zich kan uiten als bijvoorbeeld burn-out, depressie of ziekte.
Wij zijn niet ons ego, wij zijn veel meer. Ons ego is maar een klein deel van ons. Net zoals een hond een deel van het gezin is en niet het hele gezin.
De baas
Een hond heeft een baas. Of eigenlijk: een roedelleider, wat van nature het gezinshoofd is. Honden verwachten van hun leider dat ze aangeven wat werkelijk gevaar is en wat niet. Dat doen ze door het uit te proberen, oftewel te gaan blaffen bij iets waarvan ze niet weten of het een gevaar is. Reageert de leider vanuit stress, dan is er dus blijkbaar wat aan de hand.
Ook als mens heb je in jezelf een deel dat die rol van leider vervult. We noemen dat vaak het Zelf, maar er worden ook andere namen gebruikt, zoals kapitein door T. Harv Eker en koning(in) door Willem Glaudemans.
Het Zelf heeft als functie om de koers te bepalen in je leven. Daarvoor heeft het boodschappen en signalen nodig. Dit krijgt het Zelf o.a. van je intuïtie, geheugen, kernwaarden, missie en je ego.
Op z'n kop
Wat veel mensen doen is de boel op z'n kop zetten. Doordat we ons identificeren met ons ego in plaats van ons ego de juiste plek te geven, laten we ons leiden door ons ego. We behandelen elke angst of boosheid alsof het waar is, terwijl het alleen maar een boodschap is. Het zou waar kunnen zijn, maar ons ego kan dat niet beoordelen.
Elke keer dat we reageren op de boodschap alsof het waar is, gaat ons ego de volgende keer sterker reageren. Hiermee maken we ons ego leidend in plaats van ons Zelf. Met alle gevolgen van dien.
We vallen de postbode aan
Als het om het ego gaat, klinkt het misschien abstract. Laat ik daarom weer teruggaan naar die hond van het begin.
Stel je voor: je zit rustig op de bank een boekje te lezen. Ineens begint de hond te blaffen. Je kijkt op en ziet de postbode het pad op komen. Je sprint op, rent naar buiten en valt de postbode aan.
Klinkt absurd, toch?
Dat is precies wat we doen, wanneer we elke boodschap van ons ego als waar beschouwen. Elke angst, pijn of irritatie te zien als werkelijk in plaats van 'geblaf'. Betekent dat het dan nooit klopt? Jawel, heel soms, maar meestal niet.
Regie over je leven
Wat kun je dan het beste doen? Zie de boodschappen voor wat ze zijn: boodschappen. Signalen dat er iets aan de hand kan zijn. Kijk aan de hand van zo'n signaal of er werkelijk wat aan de hand is. Net zo goed als je kijkt of het een inbreker of een postbode is, wanneer de hond blaft. Hiermee neem je de regie over je leven terug.
Net zoals een hond reageert je ego op je energie. Reageer je met stress, ongeacht op welke manier, dan ziet je ego het als een bevestiging van gevaar. Reageer je met rust, dan was er blijkbaar niets aan de hand. Stress is bijvoorbeeld ook boos worden op jezelf, omdat je angst voelt. Daarmee versterk je voor de volgende keer die angstreactie.
Aai over de bol
Zie je ego als die waakhond. Het is je vriend en heeft het beste met je voor. Geen reden om boos te worden of om het te gaan bevechten. Geef het af en toe een aai over de bol.
Begint je ego te 'blaffen', terwijl er niets in het hier en nu aan de hand is, zeg dan tegen het ego: "Dankjewel dat je voor me zorgt. Het is goed." Maak daarna een rustige beslissing, gevoed door alle 'raadgevers' en niet alleen je ego.
Heb geduld
In het begin is dit lastig. Wanneer je al heel lang gewend bent om mee te gaan in elk signaal van je ego, zul je het vaak pas achteraf merken dat het gebeurd is. Heb dan compassie met jezelf. Verwijt het jezelf niet, maar besluit steeds opnieuw hoe je het volgende keer wel wil doen.
Langzaam maar zeker wordt het dan een gewoonte. Een gewoonte die je veel rust in je leven gaat geven. Zelfs als het niet altijd goed gaat, want gelukkig hoeft het niet perfect.